Bouw St. Ayles-Skiff

Het bouwen van de St. Ayles Skiff bij de WVL

Even een korte samenvatting van wat een St. Ayles Skiff is en wat het ontstaan is van deze boot.

Het verhaal van de St Ayles skiff begon in 2009, toen het ‘Scottish Fisheries Museum’ in Anstruther Alec Jordan van ‘Jordan Boats’ benaderde om een ​​cursus ‘botenbouw’ te organiseren. Alec stelde vervolgens voor dat het type boot zou moeten proberen de roeiregatta’s nieuw leven in te blazen die tot halverwege de jaren vijftig plaatsvonden rond het ‘East Fife’-kolenveld. De mijnwerkers bouwden toen hun eigen vaartuigen van hout dat uit de kolenmijnen was gehaald. Deze suggestie werd enthousiast overgenomen door het museum, maar geen van de initiatiefnemers had het vermoeden van de ongelooflijke potentie van het idee. De verwachting was dat ‘Jordan Boats’ en ‘The Fisheries Museum’ hun focus zouden leggen op het nieuw leven in. Al snel bleek dat er buiten de regio Fife ook veel interesse was. Uiteindelijk waren de inspanningen van Jordan Boats & het Museum, gecombineerd met het enthousiasme van voormalig kampioensroeier Robbie Wightman uit North Berwick, de sleutel tot het enorme succes.

Iain Oughtred kreeg de opdracht om de nieuwe boot te ontwerpen, gebaseerd op de ‘Fair Isle Skiff’, een afstamming van de kleinere Viking-skiffs.Nadat Oughtred de plannen gereed had, heeft Alec Jordan het prototype gebouwd en er vervolgens een bouwpakket van gemaakt. Ondertussen had Robbie Wightman door heel Schotland promotie gemaakt voor het nieuwe concept: ‘Samen bouwen en samen racen’. Tijdens de tewaterlating van het prototype op 31 oktober 2009 waren belangstellenden uit heel Schotland komen kijken. Op de dag van de tewaterlating is er door velen geroeid en al snel volgden de eerste bestellingen.

In mei 2010 waren er zes skiffs klaar voor de allereerste roeiregatta in Anstruther. Daarna is de ‘Scottish Coastal Rowing Association’ formeel opgericht. Elke drie jaar worden er internationale wedstrijden georganiseerd in verschillende landen. De volgende wereldkampioenschappen worden in Stranraer georganiseerd van 6 t/m 12 juli 2025.

Inmiddels zijn er wereldwijd ruim 300 St Ayles Skiffs en zijn er nog meer in aanbouw, waarvan meer dan 25 in Nederland. Het exemplaar dat vorig seizoen in de haven lag bij de hoofdsteiger is door de leerlingen van Porteum gebouwd.

Nu ons verhaal over de bouw van de St. Ayles-skiff

Onze voorzitter Evert had al eens in een vergadering een melding gedaan dat er een bouwpakket was van een St. Ayles-Skiff, geschonken door Porteum Lelystad.

Het leek mij wel leuk om eens een houten boot te bouwen, maar dat pak je niet zo een-twee-drie op. Dus toen Evert het nog eens vroeg, begon ik erover na te denken, maar hoe gaat dat dan? Dat doe je natuurlijk niet alleen. Daarna kwam René den Hertog met de vraag of ik dat met iemand zou willen doen, maar met wie dan? Er haakte al iemand van de vereniging af, maar ik heb in Maarssen een vriend, Arie, die eens riep: hoe zou dat zijn om een boot te bouwen? Arie had er wel interesse in, maar net als ik geen ervaring. Samen zijn we op internet allerlei filmpjes gaan bekijken Hoe bouw je een St Ayles-Skiff? Er is genoeg aanbod op YouTube; ook in Nederland wordt er driftig gebouwd. Met de ervaring van de school Porteum zijn we maar voorzichtig begonnen. We mochten dankbaar, van de haven en de havenmeesters, gebruikmaken van de faciliteiten zoals de werkplaats en de gereedschappen. Ook het overleg waar en wanneer we werken verloopt prima. We bouwen elke dinsdag aan de boot in de hal of in de werkplaats. Eerst moesten de boeg en de skeg rond gebogen en gelijmd worden op een mal die we op een plaat hadden geschroefd. Vervolgens werden de hulpspanten geplaatst (deze pasten precies op een omgedraaide oude steiger). Hierop worden de verlijmde spanten geschroefd. Dan werden de boeg, de skeg en de binnenste kielbalk geplaatst.  Dit moet ook weer pas gemaakt worden door schaven en schuren. De boot heeft zes gangen aan elke zijde. Hiervoor moeten de gangen, bestaande uit drie delen, aan elkaar verlijmd worden door ze eerst af te schuinen en dan te verlijmen. Een hele klus, want het moet wel goed passen en eenmaal gelijmd zit het vast. Eindelijk kunnen dan de gangen worden geplaatst, ook hier weer veel passen en meten. Het vergt precisie om het geheel te klaren, maar het vordert gestaag.

Na vele weken werk wordt het al zichtbaar dat het een boot wordt. Het is nu vakantie en ligt het werk even stil, maar in september gaan we weer verder.

Arie Kloosterman en Hans Piels